เรื่อง  อันตรายจากการเผาป่า

ปัญหาไฟป่าหมอกควัน เป็นเหตุที่ทำลายพื้นที่ป่าเป็นวงกว้างอย่างรวดเร็ว และยังทำลายสมดุลของระบบนิเวศอย่างมหาศาล ทั้งนี้ การเกิดไฟป่าแต่ละครั้งส่งผลให้เกิดการทำลายลูกไม้และกล้าไม้เล็กๆ ในป่า ทำให้หมดโอกาสเติบโตเป็นไม้ใหญ่ และยังส่งผลให้ไม้ใหญ่หยุดการเจริญเติบโต เนื้อไม้เสื่อมคุณภาพ สภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ก็จะเปลี่ยนสภาพเป็นพื้นที่โล่ง และส่งผลกระทบต่อสัตว์ป่าในเรื่องของที่อยู่อาศัย ประชาชนที่อาศัยอยู่บริเวณดังกล่าวได้รับความเดือดร้อน โดยเฉพาะการใช้รถใช้ถนนจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุสูงขึ้น นอกจากนี้ปัญหาไฟป่ายังก่อให้เกิดมลภาวะทางอากาศ และปัญหาภัยแล้งตามมาอีกด้วย

สาเหตุหลักของการเกิดไฟป่าส่วนใหญ่เกิดจากน้ำมือมนุษย์ที่จุดไฟ เพื่อหาของป่าและล่าสัตว์ รวมถึงการทำไร่เลื่อนลอย เมื่อเกิดเพลิงไหม้จึงเป็นเชื้อเพลิงอย่างดีที่ทำให้ไฟลุกลามได้อย่างง่ายและรวดเร็ว และยากต่อการควบคุม โดยเฉพาะพื้นที่ป่าไม้และภูเขาสูง ประกอบกับปัญหาหมอกควันที่เป็นผลกระทบมาจากไฟป่า นอกจากนี้ยังได้สร้างความเสียหายแก่ทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม ยิ่งกว่าสาเหตุอื่นๆ ไฟป่าที่เกิดขึ้นในพื้นที่หนึ่งๆ ไม่เพียงแต่จะก่อความเสียหาย หากแต่จะส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม และระบบนิเวศโดยรวมในด้านต่างๆ ดังนี้ 

๑. ผลเสียของไฟป่าต่อสังคมพืช  เช่น  เปลี่ยนแปลงโครงสร้างของป่า พื้นที่ป่าที่ถูกไฟไหม้ซ้ำซากเป็นประจำทุกปี จะมีผลทำให้โครงสร้างของป่าเปลี่ยนแปลงไป ต้นไม้จะถูกไฟไหม้ตายหมด พื้นที่ป่าจะคงเหลือแต่พืชที่ปรับตัวได้ดี

๒. ผลเสียของไฟป่าต่อดิน เช่น ดินเสื่อมความอุดมสมบูรณ์ บริเวณพื้นป่า และชั้นผิวดิน ถือเป็นบริเวณที่สำคัญที่สุดของชั้นดิน ที่ควบคุมการเจริญเติบโตของพืช หน้าดินที่เปิดโล่ง ทำให้ดินสูญเสียความชื้น

๓. ผลเสียของไฟป่าต่อทรัพยากรน้ำ เช่น ทำให้ปริมาณน้ำไม่เหมาะสมกับช่วงเวลาที่ต้องใช้ประโยชน์โดยปกติเมื่อฝนตก ดินจะทำหน้าที่ดูดน้ำไว้ส่วนหนึ่ง เมื่อถึงฤดูแล้งดินจะปล่อยน้ำออกมา ทำให้มีน้ำตลอดปี เมื่อไฟไหม้ป่า ความสามารถดูดซับน้ำลดลง เมื่อถึงฤดูฝน น้ำฝนที่ตกลงมา                 ไม่สามารถซึมลงสู่ดินได้ น้ำก็จะไหลบ่าลงสู่ลำห้วย ลำธาร อย่างรวดเร็วทำให้น้ำท่วม เกิดความสูญเสียต่อชีวิตและทรัพย์สิน

๔. ผลเสียของไฟป่าต่อสัตว์ป่า เมื่อเกิดไฟไหม้ป่า สัตว์เล็กหรือสัตว์เลื้อยคลานซึ่งเคลื่อนไหวเชื่องช้าอาจหนีไฟไม่ทันจะถูกควันไฟรม และถูกไฟคลอกตาย นอกจากนี้ ไฟป่ายังทำลายและเปลี่ยนแปลงสภาพแหล่งที่อยู่อาศัย และแหล่งอาหารทำให้ไม่เหมาะสมต่อการดำรงชีวิตของสัตว์ป่าอีกต่อไป

๕. ผลเสียของไฟป่าต่อชีวิตและทรัพย์สินของมนุษย์ ไฟป่าลุกลามเข้าไหม้หมู่บ้าน              ไร่ สวน และทรัพย์สินของประชาชน ที่อาศัยอยู่ใกล้ป่า ทรัพย์สินอื่นๆ ต้องสูญเสียไป ประชาชน               ไร้ที่อยู่ ตายหรือบาดเจ็บ และหมอกควันไฟยังก่อให้เกิดโรคระบบทางเดินหายใจ รวมถึงป่าที่เคยเป็นแหล่งท่องเที่ยวสวยงามก็หมดสภาพลง มนุษย์จะขาดแหล่งพักผ่อนหย่อนใจตามธรรมชาติ ทำให้เกิดความตึงเครียด

๖. ผลเสียของไฟป่าต่อสภาวะอากาศของโลก  ก่อให้เกิดสภาวะเรือนกระจก ซึ่งมีผลทำให้อุณหภูมิของโลกสูงขึ้น ยังทำให้ระบบนิเวศของโลกเสียสมดุลตามธรรมชาติ ก่อให้เกิดการก่อตัวของพายุ ฝนตกไม่เป็นไปตามฤดูกาล สร้างความเสียหายต่อการประกอบอาชีพ

ทั้งนี้ กรมป่าไม้ ขอความร่วมมือหากพบเห็นบุคคลทำการเผาป่า สามารถแจ้งเหตุได้ที่ศูนย์ส่งเสริมการควบคุมไฟป่าท้องที่ หน่วยป้องกันรักษาป่าท้องที่ สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ท้องที่ สำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ (สาขา) ท้องที่, นายอำเภอท้องที่, ผู้นำ อปท.ท้องที่, สำนักป้องกันรักษาป่าและควบคุม ไฟป่า กรมป่าไม้  หรือสายด่วน Green Call 1310 กด 3 และสายด่วนนิรภัยของกรมป้องกันบรรเทาสาธารณภัย 1784 เพื่อเจ้าหน้าที่จะได้เข้าไปดำเนินการดับไฟได้ทันการณ์ 

โดย   พรรณิภา  จักเครือ
เรียบเรียงโดย สมจิตร ตาลสุก