เรื่อง  ระบบฟาสแท๊กเชื่อมโยงโรงพยาบาลทุกแห่ง

ปัจจุบันพบว่ามีผู้ป่วยจำนวนมากที่เสียชีวิตหรือทุพพลภาพ จากโรคหลอดเลือดสมองตีบหรืออุดตันและโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันชนิดที่มีการยกขึ้นของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ST และพบว่าผู้ป่วยดังกล่าวสามารถเข้าถึงยาละลายลิ่มเลือดได้น้อย ดังนั้น สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ หรือ สปสช. โดยคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จึงมีมติเห็นชอบให้จัดสรรงบประมาณ เพื่อสนับสนุนบริการโรคที่เกี่ยวกับการอุดตันของหลอดเลือดสมอง (Stroke Fast Track) และโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันชนิดที่มีการยกขึ้นของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ST เพื่อลดอัตราการเสียชีวิตหรือทุพพลภาพ และ ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการที่มีคุณภาพ และมาตรฐานอย่างทันเวลา

ทั้งนี้ โรคหลอดเลือดสมองตีบเกิดจากเส้นเลือดสมองที่ตีบตัน ทำให้เนื้อสมองขาดเลือด และเนื้อสมองก็จะเริ่มตาย โดยเริ่มต้นจากเนื้อสมองส่วนตรงกลางก่อน และค่อย ๆ เพิ่มขนาดของเนื้อสมองที่ตาย ออกมาสู่สมองส่วนอื่นๆ ทำให้เกิดอัมพฤกษ์หรืออัมพาต สำหรับอาการที่สามารถสังเกตความผิดปกติหรือสัญญาณเตือนว่าเป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบ คือ แขนขาอ่อนแรงครึ่งซีก แขนขาอ่อนแรงทั้ง 2 ข้าง พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง มองเห็นภาพซ้อน พูดไม่ออก ฟังไม่เข้าใจ ตามองเห็นภาพไม่ชัด เดินเซทรงตัวไม่อยู่ เวียนหัว บ้านหมุน ข้อใดข้อหนึ่ง เป็นอย่างรวดเร็ว หรือ ทันทีทันใด หรือ เป็นหลังตื่นนอน โดยมีปัจจัยเสี่ยง ของการเกิดโรคหลอดเลือดสมองตีบ คือ เพศชายมีโอกาสเกิดขึ้นสูงกว่าเพศหญิง อายุที่สูงขึ้น ตั้งแต่อายุ 45 ปีขึ้นไป มีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่ง  

หมายถึง เมื่ออายุมากขึ้นโอกาสในการเกิดโรคก็ยิ่งมากขึ้น ผู้ที่มีประวัติทางครอบครัว ญาติสายตรง(พ่อ แม่ พี่น้อง) ที่เป็นโรคนี้ ก็มีโอกาสเกิดโรคนี้ ผู้ที่มีโรคประจำตัว โดยเฉพาะโรคเบาหวาน            โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจ รวมทั้งผู้ที่สูบบุหรี่ และผู้ที่มีน้ำหนักเกินเกณฑ์
   

โรคหลอดเลือดสมองตีบ สามารถป้องกันและลดโอกาสเสียชีวิตได้ โดยการรักษาควบคุม
ด้วยการดูแลโรคประจำตัวที่เป็นอยู่ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ ปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตให้เหมาะสม

เช่น รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบ 5 หมู่ ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ควบคุมน้ำหนักไม่ให้เกินมาตรฐาน ไม่สูบบุหรี่  ไม่ดื่มสุรา และถ้าเกิดอาการผิดปกติ ให้รีบไปพบแพทย์ให้เร็วที่สุด“๒๗๐ นาทีชีวิต Stroke fast Track” หรือ โรคหลอดเลือดสมองที่ผู้ป่วยต้องพบแพทย์ภายใน ๒๗๐ นาที จะสามารถลดอัตราการเสียชีวิตได้

ปัจจุบัน สปสช. สนับสนุนพัฒนาโรงพยาบาลและเครือข่ายบริการสุขภาพ จัดระบบ Stroke Fast Track ช่วยผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง เพื่อช่วยให้ผู้ป่วยเข้าถึงบริการสุขภาพที่มีคุณภาพและได้มาตรฐาน มองว่าในจำนวนผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง ส่วนหนึ่งสามารถช่วยให้รอดจากเสียชีวิตและพ้นจากความความพิการภาวะอัมพฤกษ์อัมพาตได้ หากได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที หากได้รับการรักษาที่ถูกต้อง โดยเฉพาะการรับยาละลายลิ่มเลือดภายใน 3 ชั่วโมง                        จะลดอัตราการเสียชีวิตและความพิการของผู้ป่วยกลุ่มโรคนี้ลงได้ หากพบอาการดังกล่าวสามารถแจ้งหรือติดต่อที่สถาบันการแพทย์ฉุกเฉิน หรือ สายด่วน ๑๖๖๙ ตลอด ๒๔ ชั่วโมง


โดย  นิยะดา  พันธุ์เพ็ชร
เรียบเรียงโดย สมจิตร ตาลสุก