เรื่อง   เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา เพิ่มศักยภาพแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงให้ความสำคัญในเรื่องการพัฒนาแหล่งน้ำ ได้มีพระราชกระแสให้เร่งรัดงานโครงการ             อันเนื่องมาจากพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ให้แล้วเสร็จเพื่อให้บรรเทาความเดือดร้อนของราษฎร นอกจากนี้ พลเอกฉัตรชัย       สาริกัลยะ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ยังมีนโยบายสำคัญให้กรมชลประทาน น้อมนำ “ศาสตร์พระราชา” มาแก้ไขปัญหาเรื่องน้ำของประเทศร่วมกับมูลนิธิปิดทองหลังพระ พัฒนาและเพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำจากโครงการชลประทานขนาดเล็กอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

ดร.สมเกียรติ ประจำวงษ์ รองอธิบดีกรมชลประทาน กล่าวว่า ในการดำเนินโครงการดังกล่าว กรมชลประทานจะนำองค์ความรู้ 6 มิติของในหลวงรัชกาลที่ 9 ประกอบด้วย น้ำ ดิน เกษตร พลังงานทดแทน ป่า และสิ่งแวดล้อม รวมทั้งหลักการพัฒนาตามแนวพระราชดำริคือ การเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา ตลอดจนหลักการทรงงานและหลักการโครงการมาใช้ดำเนินงาน จากการสำรวจโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริทั่วประเทศพบว่า มีโครงการที่ยังไม่มีระบบชลประทานทั้งหมด 1,645 โครงการ กระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศ ซึ่งจะเร่งศึกษาวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อมให้ครอบคลุมในทุกมิติ และได้บรรจุในแผนยุทธศาสตร์น้ำของชาติช่วงปี 2561-2564 มีเป้าหมายก่อสร้างระบบชลประทานให้เพียงพอกับความต้องการของประชาชนในทั่วทุกภาคของประเทศอย่างไรก็ตาม เพื่อให้เห็นแบบอย่างการทำงานที่เป็นรูปธรรม ได้เริ่มดำเนินโครงการดังกล่าวที่จังหวัดเชียงราย รวมทั้งสิ้น 242 โครงการ เป็นโครงการที่มีระบบชลประทานจัดส่งน้ำแล้ว 187 โครงการ และอีก 55 โครงการยังไม่มีระบบชลประทาน ซึ่ง  กรมชลประทานตั้งเป้าหมายเพิ่มศักยภาพการใช้น้ำด้วยการปรับปรุง พัฒนา และต่อยอดโครงการให้ครบทั้ง 242 โครงการ สำหรับโครงการพัฒนาแหล่งน้ำอันเนื่องมาจากพระราชดำริที่ชาวบ้านได้เสนอแนวทางในการพัฒนา อาทิ

-โครงการอ่างเก็บน้ำแม่ข้าวต้มท่าสุด อันเนื่องมาจากพระราชดำริ ต.ท่าสุด อ.เมือง จ.เชียงราย ได้รับความเดือดร้อนเนื่องจากขาดแคลนน้ำ จึงขอพระราชทานก่อสร้างอ่างเก็บน้ำแม่ข้าวต้มท่าสุดในปีงบประมาณ 2538 เป็นแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภคให้กับราษฎรในพื้นที่ได้จำนวน 6 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านสันต้นกอก บ้านแม่ข้าวต้มท่าสุด บ้านห้วยเคียน บ้านบ่อทอง บ้านศรีวิเชียร และบ้านแม่ข้าวต้มท่าสุด รวมจำนวนทั้งสิ้น             2,262 ครัวเรือน มีประชากรได้รับประโยชน์ 5,198 คน ช่วยพื้นที่เพาะปลูกได้ถึง 1,200 ไร่

-โครงการอ่างเก็บน้ำแม่มอญ อันเนื่องมาจากพระราชดำริ อ.แม่ลาว          จ.เชียงราย ราษฎรได้ขอพระราชทานสร้างอ่างเก็บน้ำในปีงบประมาณ 2532 แต่ด้วยคลอง   ส่งน้ำยังเป็นคลองดินจึงเกิดการสูญเสียน้ำและดูแลรักษาลำบาก กลุ่มผู้ใช้น้ำจึงต้องการปรับ  ให้เป็นคลองดาดคอนกรีต และวางระบบคลองส่งน้ำจากสายซอยเข้าสู่ในแปลงน้ำหรือคลอง ไส้ไก่ หากมีการเพิ่มศักยภาพในการบริหารจัดการน้ำของอ่างเก็บน้ำให้เกิดประโยชน์สูงสุด  จะเป็นแหล่งน้ำเพื่อการอุปโภค-บริโภคให้กับราษฎรในพื้นที่จำนวน 490 ครัวเรือน ประชากร 1,082 คน และสามารถส่งน้ำสนับสนุนพื้นที่เกษตรกรรมได้ 200 ไร่

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร           แม้พระองค์ท่านจะเสด็จสู่สวรรคาลัยแล้ว แต่ “ศาสตร์พระราชา” ที่พระราชทานไว้ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้นำมาต่อยอดขยายผล สร้างความมั่นคงในเรื่องน้ำให้กับประเทศชาติ และสร้างความมั่นคงให้กับอาชีพการเกษตรได้อย่างยั่งยืน.



โดย พรรณี ตั้งใจสถาปัตย์
เรียบเรียงโดย สมจิตร ตาลสุก