เรื่อง สัตว์เอเลี่ยน รุกราน คืบคลาน คุกคาม
พืช สัตว์ หรือสิ่งมีชีวิตใด ๆ หากอยู่ผิดที่ผิดทาง หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ผิดแปลกไปจากเดิม หากไม่สามารถปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมนั้นได้ก็จะล้มหายตายจากไปตามธรรมชาติ แต่ที่เมื่อใด พืช และสัตว์เหล่านั้นเป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถปรับตัวได้ดี และอยู่รอดได้ในสภาพแวดล้อมในที่แห่งใหม่ได้ แน่นอนว่าต้องเกิดความเปลี่ยนแปลงของระบบนิเวศน์ในภูมิภาคนั้นอย่างแน่นอน ปัจจุบันสิ่งมีชีวิตต่างถิ่นเหล่านี้เป็นที่น่าวิตกอย่างมากว่าจะมาทำลาย เบียดเบียน แหล่งเพาะพันธุ์ แหล่งอาหาร รวมถึงถิ่นที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตพื้นถิ่นเดิมจนกระทบต่อวงจรชีวิต และสุ่มเสี่ยงอย่างมากที่จะทำให้เกิดการสูญพันธุ์ของสิ่งมีชีวิตเจ้าของพื้นที่บางสายพันธุ์ ซึ่งเราเรียกสัตว์เหล่านั้นว่า “สัตว์เอเลี่ยน” (Alien Species)
“สัตว์เอเลี่ยน”(Alien Species) ที่หลุดมาและแฝงตัวใช้ระบบนิเวศน์ของเราเป็นที่เพาะพันธุ์นั้นมีหลายชนิดตั้งแต่อดีต จนปัจจุบันมีหลากหลายสายพันธุ์ที่เรารู้จักกันดี เช่น
- หอยเชอรี่ เข้ามาในประเทศไทยในช่วงปี พ.ศ.๒๕๒๕-๒๕๒๖ จากประเทศญี่ปุ่น ฟิลิปปินส์ เพื่อนำมาเพาะเลี้ยงสวยงามในตู้ และส่งออกเป็นอาหาร แต่ไม่ได้รับความนิยมตาม ที่คาด ผู้เพาะเลี้ยงจึงปล่อยลงแหล่งน้ำธรรมชาติ ซึ่งหอยเชอรี่นั้นเป็นสัตว์ที่เจริญเติบโตและขยายพันธุ์ได้ไวจึงกระจายไปยังนาข้าวรวดเร็ว และทำลายต้นข้าวของเกษตรกรเสียหายเป็นจำนวนมาก
- ปลาซัคเกอร์ เข้ามาจากประเทศบราซิล ประมาณปี พ.ศ.๒๕๐๐ เพื่อมาเลี้ยงในตู้ปลาสวยงามเพื่อดูดตะไคร่น้ำ ทำความสะอาดตู้ปลา ต่อมาเมื่อมีขนาดใหญ่ขึ้นผู้เลี้ยงก็ปล่อยสู่ธรรมชาติ ด้วยธรรมชาติของปลาซัคเกอร์เป็นปลาที่ขยายพันธุ์ได้ง่าย เติบโตได้ดีแม้ในแหล่งน้ำที่มีคุณภาพต่ำ เจ้าปลาหุ้มเกราะตัวร้ายจึงส่งผลกระทบมากมายต่อปลาน้ำจืดพื้นถิ่น กัดกินลูกปลาเล็ก ๆ ดูดกินไข่ปลาพื้นถิ่น ในระยะยาวอาจส่งผลให้พันธุ์ปลาพื้นถิ่นไทยหลายชนิดสูญพันธุ์ได้
- หนอนตัวแบนนิวกินี นับเป็นสัตว์เอเลี่ยนสายพันธุ์ล่าสุดที่เพิ่งพบในประเทศไทยไม่นานมานี้ หนอนตัวแบนนิวกินี มีต้นกำเนิดจากภาคตะวันตกของประเทศอินโดนีเซีย ซึ่งอาหารหลักของเจ้าหนอนนิวกินีนั้นก็คือหอยทากพื้นถิ่นของไทย รวมไปถึงสัตว์หน้าดินจำพวกหนอน ไส้เดือน โดยหนอนนิวกินีจะปล่อยน้ำย่อยออกมาย่อยเนื้อของหอยทาก หรือไส้เดือน และดูดกินเข้าไป เมื่อหอยทาก และไส้เดือนถูกทำลายมากๆ จะส่งผลให้ความอุดมสมบูรณ์ของดินลดลง
จะเห็นได้ว่าสัตว์พื้นถิ่นของประเทศไทยได้รับผลกระทบในระดับรุนแรงพอที่จะทำให้เกิดความเปลี่ยนแปลงขึ้นในภูมิภาคนี้ได้อย่างชัดเจน สำหรับผู้ที่คิดจะนำสิ่งมีชีวิตต่างถิ่นมาเลี้ยงเพื่อความสวยงาม หรือเชิงพาณิชย์ ต้องศึกษาให้รอบคอบเสียก่อน เพราะเมื่อใดที่สิ่งมีชีวิตต่างถิ่นเหล่านี้หลุดรอด หรือถูกปล่อยสู่ระบบนิเวศน์แล้วให้ระลึกไว้เสมอว่าสิ่งมีชีวิตเหล่านั้นกำลังรุกราน และคุกคามระบบนิเวศน์พื้นถิ่นซึ่งอาจจะเปลี่ยนระบบนิเวศน์ไปตลอดกาล
โดย ดนัย ไพรวัลย์
เรียบเรียงโดย สมจิตร ตาลสุก
|