เรื่อง   วันครูแห่งชาติ

ครู หมายถึง ผู้อบรมสั่งสอนแนะนำ ผู้ถ่ายทอดความรู้ ผู้สร้างสรรค์ภูมิปัญญาและพัฒนาทรัพยากรมนุษย์เพื่อนำไปสู่ความเจริญรุ่งเรืองของสังคมและประเทศชาติ เป็นผู้ที่ มีหน้าที่สอนอบรมเกี่ยวกับวิชาความรู้ การอ่านเขียน รวมถึงการให้ความรู้และแนะนำการใช้ชีวิตประจำวันและการทำงาน

จุดประสงค์ในการมีวันครู เพื่อให้นักเรียนได้ระลึกถึงพระคุณครูอาจารย์ แม่พิมพ์ พ่อพิมพ์ของชาติที่ได้อบรมสั่งสอนมาตั้งแต่เล็กทำให้เราเป็นคนดี รู้วิชา ครูจึงเป็นบุคคลสำคัญในวงการการศึกษา ทั้งในด้านวิชาการและประสบการณ์ รวมทั้งเป็นอาชีพที่ถือว่าเสียสละเพื่อส่วนรวม วันครูจัดให้มีขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2500 สืบเนื่องจากการประกาศพระราชบัญญัติครูในราชกิจจานุเบกษาเมื่อพ.ศ. 2488 ซึ่งระบุให้มีสภา          ในกระทรวงศึกษาธิการ เรียกว่า “คุรุสภา” มีสถานะเป็นนิติบุคคลและให้ครูทุกคนเป็นสมาชิกคุรุสภา มีหน้าที่ในเรื่องของสถาบันวิชาชีพครู ขณะเดียวกันทำหน้าที่ให้ความเห็นในเรื่องนโยบายการศึกษาและวิชาการศึกษาทั่วไปให้แก่กระทรวงศึกษาธิการ จัดสวัสดิการแก่ครูและครอบครัวให้ได้รับความช่วยเหลือตามสมควร ส่งเสริมความรู้และความสามัคคีของครู      ด้วยเหตุนี้ ทุก ๆ ปีคุรุสภาจึงจัดให้มีการประชุมสามัญคุรุสภาประจำปีเพื่อเปิดโอกาสให้ผู้แทนครูจากทั่วประเทศแถลงผลงานในรอบปีที่ผ่านมา พร้อมทั้งซักถามปัญหาข้อข้องใจต่าง ๆ เกี่ยวกับการดำเนินงานของคุรุสภา โดยมีคณะกรรมการอำนวยการคุรุสภาเป็นผู้ตอบข้อสงสัย สถานที่ในการประชุมสมัยนั้นใช้หอประชุมสามัคคยาจารย์ หอประชุมของจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย ระยะหลังจึงใช้หอประชุมของคุรุสภา

พ.ศ. 2499 ที่ประชุมสามัญคุรุสภาประจำปี จอมพล ป. พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี และประธานกรรมการอำนวยการคุรุสภากิตติมศักดิ์ ได้กล่าวปราศรัยต่อที่ประชุมครูทั่วประเทศว่า เนื่องจากครูเป็นผู้มีบุญคุณ ผู้ให้แสงสว่างในชีวิตของเราทั้งหลาย จึงคิดว่า “วันครู” ควรมีขึ้นสำหรับให้บรรดาลูกศิษย์ทั้งหลายได้แสดงความเคารพสักการะ  ต่อบรรดาครูผู้มีพระคุณทั้งหลาย

จากแนวความคิดนี้ กอรปกับความคิดเห็นของครูที่แสดงออกทางสื่อมวลชนและสื่ออื่น ๆ เรียกร้องให้มีวันครูเพื่อรำลึกถึงความสำคัญของครูในฐานะที่เป็นผู้เสียสละ ประกอบคุณงามความดีเพื่อประโยชน์ของชาติและประชาชน ในปีเดียวกันที่ประชุมคุรุสภาสามัญประจำปีได้พิจารณาและมีมติให้มีวันครูเพื่อเสนอต่อคณะกรรมการอำนวยการเพื่อประกอบพิธีระลึกถึงคุณบูรพาจารย์ ส่งเสริมสามัคคีธรรมระหว่างครู และเพื่อส่งเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างครูกับประชาชน ในที่สุดคณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายน 2499 ให้วันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2488 เป็นวันครู และให้กระทรวงศึกษาธิการสั่งการ         ให้นักเรียนและครูได้มีวันหยุดในวันดังกล่าว

งานวันครูจัดขึ้นครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 มกราคม 2500 ในส่วนกลางใช้พื้นที่กรีฑาสถานแห่งชาติจัดงาน กำหนดเป็นหลักการให้มีอนุสรณ์งานวันครูไว้ให้อนุชนรุ่นหลังทุกปี อนุสรณ์ที่สำคัญคือ หนังสือประวัติครู หนังสือที่ระลึกวันครู และสิ่งก่อสร้างที่เป็นถาวรวัตถุ วันครูในปัจจุบันได้ปรับปรุงเปลี่ยนแปลงกิจกรรมเพื่อให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยตลอดเวลา รูปแบบการจัดงานมีกิจกรรม 3 ประเภทใหญ่ ดังนี้.-

-กิจกรรมทางศาสนา

-พิธีรำลึกถึงครูอาจารย์ โดยมีพิธีปฏิญานตน การกล่าวระลึกถึงพระคุณของครู

-กิจกรรมเพื่อความสามัคคีระหว่างผู้ปกครองกับครู อาจจะเป็นการแข่งขันกีฬาเพื่อความสามัคคี หรืองานเฉลิมฉลองต่าง ๆ

บทกล่าววันไหว้ครู

“ปาเจราจริยา โหนติ คุณุตตรานุสาสกา”  ประพันธ์เป็นวสันตดิลกฉันท์     ที่พวกเราทุกคนจะได้ร่วมกันกล่าวรำลึกถึงพระคุณของท่าน ในทุกวันพฤหัสบดีที่มีการไหว้ครูในโรงเรียนต่าง ๆ ที่เปิดภาคเรียน เพื่อย้ำเตือนให้เด็ก เยาวชนทุกคนร่วมรำลึกถึงพระคุณของคุณครูที่ประสิทธิประสาทวิชา เป็นปูชนียบุคคลที่ควรเคารพรักยิ่ง.

โดย พรรณี ตั้งใจสถาปัตย์
เรียบเรียงโดย สมจิตร ตาลสุก