เรื่อง   อุทยานธรณีสตูล ยูเนสโกรับรองให้เป็นอุทยานธรณีโลก

ในการประชุมคณะกรรมการบริหารของยูโนสโก ครั้งที่ 204 เมื่อเดือน เมษายน 2561 ณ องค์การยูเนสโก กรุงปารีส สาธารณรัฐฝรั่งเศส อุทยานธรณีสตูลได้รับการพิจารณารับรองการเป็นสมาชิกอุทยานธรณีโลกของยูเนสโก (UNESCO Global Geoparks) โดยมีสาระสำคัญคือ.-

อุทยานธรณีสตูล จะมีสถานะเป็นอุทยานธรณีโลกภายใน 4 ปี หลังจากนั้นยูเนสโกจะส่งผู้เชี่ยวชาญมาประเมินใหม่เพื่อให้รักษาคุณสมบัติและคุณภาพของอุทยานธรณีโลก หากประเมินผ่านเกณฑ์ซึ่งประกอบด้วยหัวข้อธรณีวิทยาและภูมิประเทศ โครงสร้าง    การบริหารจัดการการสื่อสาร การให้ความรู้การท่องเที่ยวเชิงธรณีวิทยา และการพัฒนาเศรษฐกิจในภูมิภาคอย่างยั่งยืน จะได้ต่ออายุอีก 4 ปี แต่หากไม่ผ่านการประเมิน หน่วยงานที่รับผิดชอบคือ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมต้องปรับปรุงแก้ไขตามขั้นตอนและข้อเสนอแนะของยูเนสโกให้แล้วเสร็จใน 2 ปี หากไม่สามารถปรับปรุงได้จะถูกถอดถอน

อุทยานธรณี (Geopark) คือ พื้นที่ที่มีความสำคัญและโดดเด่นทางธรณีวิทยา ธรรมชาติวิทยา และวัฒนธรรม มีเรื่องราวที่เชื่อมโยงคุณค่าของผืนแผ่นดินกับวิถีชีวิตชุมชน   ที่อาศัยในพื้นที่ ซึ่งมีการบริหารจัดการแบบมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน โดยการอนุรักษ์ การถ่ายทอดความรู้ และการพัฒนาอย่างยั่งยืน

อุทยานธรณีสตูล (Satun Geopark) ตั้งอยู่ทางภาคใต้ของประเทศไทย ครอบคลุม 4 อำเภอ คือ อำเภอทุ่งหว้า มะนัง ละงู และอำเภอเมือง ลักษณะภูมิประเทศ    เป็นเทือกเขาหินปูน มีเกาะน้อยใหญ่และชายหาดที่สวยงาม บันทึกหลักฐานโลกใต้ทะเลเมื่อ 500 ล้านปีก่อนอุดมไปด้วยสิ่งมีชีวิตยุคเก่า เป็นแหล่งสร้างออกซิเจน ต่อมามีการยกตัวของเปลือกโลกเกิดเป็นเทือกเขาและถ้ำ ได้กลายเป็นบ้านหลังแรกของมนุษย์โบราณ ดำเนินการประกาศจัดตั้งอุทยานธรณีสตูล (Satun Geopark) เมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2557 ประโยชน์ เพื่อส่งเสริมให้เกิดการอนุรักษ์ผ่านการท่องเที่ยวเชิงธรณีวิทยา ซึ่งเป็นนวัตกรรมใหม่ของการอนุรักษ์และการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนทำให้ไทยเป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ ในด้านคุณค่าของแหล่งทรัพยากรธรรมชาติและการท่องเที่ยว นำรายได้สู่ชุมชนท้องถิ่นและประเทศ ประชากรในพื้นที่เกิดจิตสำนึกในการอนุรักษ์และหวงแหนทำให้เกิดการปกป้องคุ้มครองอย่างยั่งยืน เกิดเครือข่ายความร่วมมือในการพัฒนา เป็นแหล่งศึกษา วิจัยของนักวิชาการทั้งในและนอกประเทศ ปัจจุบันผู้คนยังดำรงชีวิตโดยใช้ประโยชน์จากทรัพยากรของแผ่นดิน เกิดเป็นวัฒนธรรมประเพณีที่มีเอกลักษณ์ ด้วยความโดดเด่นทางธรณีวิทยา ภูมิประเทศและธรรมชาติของอุทยานธรณีสตูลก่อให้เกิดกิจกรรมการท่องเที่ยวทางธรรมชาติหลากหลาย การเลือกซื้อของฝากผลิตภัณฑ์ชุมชน และสัมผัสวัฒนธรรมท้องถิ่นที่หลากหลาย

อุทยานธรณีโลกของยูเนสโก (UNESCO Global Geoparks) เป็นโครงการด้านการอนุรักษ์มรดกทางธรณีวิทยา โบราณคดี นิเวศวิทยา และวัฒนธรรม มีการบริหารจัดการแบบองค์รวมระหว่างการอนุรักษ์ การให้ความรู้ การศึกษาวิจัย และการพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจอย่างยั่งยืน ส่งเสริมและเปิดโอกาสให้ชุมชนท้องถิ่นมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการ เชื่อมโยงความสำคัญของมรดกทางธรณีวิทยาผ่านการท่องเที่ยวเชิงธรณีวิทยา ปัจจุบันทั่วโลกมีอุทยานธรณีโลก 120 แห่งใน 33 ประเทศ โดยภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้       มีอุทยานธรณีโลก 4 แห่งใน 3 ประเทศ ประกอบด้วยประเทศสหพันธรัฐมาเลเซีย 1 แห่ง, สาธารณรัฐสังคมนิยมเวียดนาม 1 แห่ง และสาธารณรัฐอินโดนีเซีย 2 แห่ง

อุทยานธรณีสตูล (Satun Geopark) ประกาศเป็นอุทยานธรณีระดับประเทศเดือนพฤศจิกายน ปี 2559 ครอบคลุมพื้นที่ 2,597.21 ตารางกิโลเมตร เป็นพื้นที่โดดเด่น   ทางธรณีวิทยาระดับสากล บริหารจัดการโดยกรอบแนวคิดการอนุรักษ์ธรณีวิทยา การให้ความรู้ และการพัฒนาอย่างยั่งยืน เป็นสื่อกลางเชื่อมโยงมรดกทางธรรมชาติ ทางวัฒนธรรม และวิถีชีวิตเพื่อสร้างความเข้าใจและตระหนักถึงคุณค่าความสำคัญของแผ่นดินที่ได้อาศัยอยู่.


โดย   พรรณี ตั้งใจสถาปัตย์  
เรียบเรียงโดย สมจิตร ตาลสุก